Цахим орчинд хүүхдийн зураг бичлэг нийтлэхдээ анхаарах зүйлс

Дэлхийн улс орнуудын интернэт, гар утас болон нийгмийн сүлжээний хэрэглээний талаарх статистик тайлан гаргадаг олон улсын байгууллагын тайланд 2024 оны нэгдүгээр сарын байдлаар Монгол Улсад 2.5 сая хүн Facebook-ийн хэрэглэгчтэй талаар тайлагнасан байна. Уг тоон үзүүлэлтийг Мета компанийн тайланд үндэслэн гаргасан бөгөөд сүүлийн 4 жилийн байдлаар тогтмол байгаа нь Монголчуудын нийтлэг хэрэглэдэг олон нийтийн платформ хэвээр байгааг харуулж байна.

Манай улсын хувьд Facebook-ийг төрийн байгууллага, хувийн хэвшил, иргэд гээд өргөн хүрээнд ашигладаг. Хүмүүс ихэвчлэн Facebook-ийг ашиглан хувийн ажлаа амжуулах, мэдээлэл солилцох, хэрэгтэй мэдээллээ хайх, харилцаа холбоо тогтоох, худалдаа наймаа хийх зэргээр өдөр тутамдаа хэрэглэхээс гадна үзэл бодлоо чөлөөтэй илэрхийлэх хэрэгсэл болгон ашигладаг. Ингэхдээ  хүүхдийн эрхийг зөрчих нь түгээмэл байна.  Тухайлбал, Хүүхдийн хувийн мэдээлэл, зураг, бичлэгийг олон нийтийн сүлжээнд зөвшөөрөлгүйгээр байршуулан олон нийтэд түгээж байна. 

Цахим орчинд хүүхдийн зураг, бичлэгийг байршуулах нь дараах эрсдэлийг дагуулдаг.

• Хувийн мэдээллээ алдах: Цахим орчин дахь хүүхдийн зураг, бичлэгээс байршил, сурдаг сургууль, гэрийн хаяг зэрэг хувийн мэдээлэл нь олон нийтэд ил болсноор хүүхдийг аливаа эрсдэлт нөхцөлд оруулж болзошгүй.
• Хууль бусаар ашиглах: Хүүхдийн зургийг ашиглан хуурамч аккаунт үүсгэж цахим залилан хийх, бусдыг доромжлох зэрэг хууль бус үйлдэлд ашиглах эрсдэлтэй.
• Хүүхдэд сөрөл yoнөлөө үзүүлэх: Хүүхдийн эмзэг, хувийн шинжтэй мэдээлэл интернэтэд цахим ул мөр болж хүүхдийн ирээдүйд сөргөөр нөлөөлж болзошгүй.
• Цахим ул мөр болж үлдэх: Хүүхдийн бага байх үеийн хөгжилтэй эсвэл эмзэг байдалтай гаргасан зураг, бичлэгийг цахим орчинд байршсанаар хүүхдэд хүүхдэд  сөргөөр нөлөөлж, сэтгэл зүйн дарамтад орох, гадуурхалд өртөх эрсдэлтэй.

Цахим орчинд хүүхдийг хамгаалах, эрхийг хангах дараах зөвлөмжийг хүргэж байна. 

• Зөвшөөрөл авах: Цахим орчинд хүүхдийн зураг, бичлэг нийлэхдээ хүүхдийн эцэг эх, асран хамгаалагчаас нь зөвшөөрөл авах;
• Хувийн тохироотой нийтлэх: Хүүхдийн зураг, бичлэгийг гэр бүл, ойр дотнын хүмүүст үзэх боломжтойгоор хувийн тохиргоотой нийтлэхгүй байх;
• Бодит мэдээлэл оруулахгүй байх: Цахим орчин хүүхдийн зураг, бичлэг нийлэхдээ хүүхдийн гэрийн хаяг, сурдаг сургууль, байршил зэрэг хувийн мэдээлэл оруулахгүй байх.
• Эмзэг байдлаар харуулахгүй байх: Хүүхдийг аливаа хэлбэрээр хүчирхийлэлд өртсөн, зовсон, бие мах бод болон сэтгэл зүйн хувьд таагүй байдлаар харуулахгүй байх